Cách đây mấy năm,ókhicảđờicònmộtchữthươtỹ lệ kèo cũng từ cảm nhận này, tôi đã viết được một trường ca nhan đề "Người tốt ở quanh tôi", có mấy câu như vầy:
"trải bao thua được
núi đổi sông dời
có khi cả đời
còn một chữ thương".
Với người Việt mình, nếu hỏi chữ nào đẹp nhất, tôi nghĩ, chữ "Thương" là đẹp nhất.
Chính vì muốn biểu dương chữ "Thương" ấy trong thanh niên Việt Nam, mà từ 12 năm nay, Trung ương Đoàn đã tổ chức duy trì Giải thưởng Tình nguyện quốc gia. Tinh thần thiện nguyện không chỉ dành cho người trẻ, nhưng người trẻ hôm nay là những người nâng tinh thần cao đẹp này lên với độ lan tỏa rộng rãi nhất. Tôi nhớ, trong những tháng ngày chống dịch Covid-19 căng thẳng nhất năm 2021, thì ở TP.HCM, ở khắp Việt Nam đã nổi lên những đợt sóng tình nguyện mà những người trẻ là lực lượng xung kích với slogan "Cứu dân mình". Đó là một đỉnh cao của tinh thần thiện nguyện, nhưng tinh thần ấy không chỉ nổi lên trong một giai đoạn, một khoảng thời gian, mà tới hôm nay, và cho mãi về sau, nó đã và sẽ thành những hoạt động bình thường hằng ngày, với bao bạn trẻ thường ngày tốt, bao việc làm lặng lẽ hằng ngày đẹp, và đích hướng tới vẫn là "Vì dân mình". Rapper Đen Vâu, một nghệ sĩ mà tôi rất ngưỡng mộ, đã bằng nghệ thuật của mình làm thật nhiều việc tốt cho trẻ em vùng cao, vùng dân tộc thiểu số, nhưng anh thổ lộ chuyện này bằng một câu ngắn gọn: "Lòng tốt luôn sẵn có trong tâm khảm mỗi con người Việt Nam". Vấn đề là chúng ta biết "trục vớt" nó ra, biết lan tỏa nó, càng lặng lẽ và hiệu quả thì càng tốt.
Vì thế, với người Việt Nam, "Thương người như thể thương thân", "Bầu ơi thương lấy bí cùng/Tuy rằng khác giống nhưng chung một giàn", trong hai câu ấy, chữ "Thương" luôn là chìa khóa. Và là chìa khóa có thể mở cửa mọi tấm lòng, mọi tâm hồn người Việt.
Hằng năm ở nước ta có rất nhiều giải thưởng được trao, giải thưởng nào cũng có những giá trị riêng của nó. Nhưng tôi thấy, với tôi, Giải thưởng Tình nguyện quốc gia trao hằng năm cho các tập thể và cá nhân thanh niên Việt Nam thật là đặc biệt. Cái đặc biệt nhất của nó lại ở chỗ nó thật bình dị, vì người tốt, lòng tốt thì luôn lặng lẽ, cứ thấy việc cần làm thì làm, thế thôi. Và khi người tốt, việc tốt càng trở nên bình thường, phổ cập, đa số, thì chính điều đó làm nên một quốc gia hạnh phúc.
Giải thưởng Tình nguyện quốc gia trao cho những người ưu tú nhất, nhưng đồng thời cũng là trao cho hàng vạn, hàng triệu người tốt bình dị lặng lẽ nhất. Vì trong trái tim họ luôn thường trực một chữ "Thương".